دکتر حسین راغفر :
نرخ تورم فراتر از ارقام بانک مرکزی و مرکز آمار است
نکونیوز: طی دو روز گذشته مرکز آمار ایران و بانک مرکزی اقدام به انتشار نرخ تورم فروردین ماه سال 1392 کردند . براساس گزارش بانک مرکزی نرخ تورم فروردین ماه 32.3 درصد است اما مرکز آمار این نرخ را 29.8 درصد می داند . تفاوت این دو آمار ما را بر آن داشت تا با دکتر حسین راغفر گفت و گویی را انحام دهیم . به اعتقاد راغفر نرخ تورم فراتر از این دو رقم است . به گفته او نرخ تورم در صورت تداوم سیاست فعلی به 100 درصد می رسد.
تاریخ انتشار : سه شنبه ۱۷ ارديبهشت ۱۳۹۲ ساعت ۱۳:۵۵
بانك مركزي نرخ تورم را ۳/۳۲ درصد و مركز آمار ايران نرخ تورم را ۸/۲۹ اعلام كرده است و ما تفاوت ۳ درصدي ميان اين آمار را شاهد هستيم. اين موضوع را چطور تحليل ميكنيد؟
تفاوت دو آمار به دليل روشهاي مختلفي است كه نهادهاي مختلف نرخ تورم را اندازه ميگيرند و احتمالا وزن متفاوتي به دسته و گروه كالاها اختصاص ميدهند. در واقع كاري كه ميكنند، اين است كه در خيابان و شهرهاي مختلف قيمت كالاها را درميآورند؛ چراكه قيمتها از يك مغازه به مغازه ديگر متفاوت است. در عين حال، مشخص ميشود كه هر يك از خانوار چه نسبتي از اقلام را در زندگي خود استفاده ميكنند. در واقع تفاوت آمارها به روش محاسبه برميگردد.
شما كدام نرخ تورم را واقعيتر ميبينيد؟
به نظر من هر دو نرخ تورم غيرواقعي است. تورم خيلي بالاتر از اينهاست. اما به هر صورت محاسبه نرخ تورم، كاري است كه سالهاي سال بانك مركزي انجام داده و تخصصيتر ميتواند عمل كند. بنابراين اعلام نرخ تورم بايد در حيطه وظايف بانك مركزي باشد، چون تورم به مسائل متعددي از جمله ارزش پول ملي مرتبط ميشود و خيلي از مسائل را بانك مركزي محاسبه ميكند.
اما براساس برنامه پنجم، مركز آمار مسوول اعلام نرخ تورم است.
درست است. براساس برنامه پنجم توسعه خيلي مسائل و سياستها گفته ميشود، ولي اينكه آيا ظرفيتهاي آن آماده شده باشد يا خير، بحث ديگري است. به هر صورت چون سالهاي سال بانك مركزي نرخ تورم را اعلام ميكرد، بنابراين منطقي است كه تورم را بانك مركزي اعلام كند. ضمن اينكه يكسري پارامترهاي پولي مانند حجم پول و حق ضرب كه روي نرخ تورم و پايه پولي اثر ميگذارد، در اختيار بانك مركزي است.
به هر حال چون اعلام نرخ تورم به مركز آمار واگذار شده، به معناي اين نيست كه بانك مركزي نبايد نرخ تورم را اعلام كند. به نظر ميرسد در شرايط كنوني نرخ تورم هر نهادي بالاتر است، منطقيتر است، ولي هر دو نرخ هم از نرخ واقعي تورم فاصله زيادي دارند.
حالا اگر اين تفاوت سه درصدي آمار دو نهاد بانك مركزي و مركز آمار ادامه پيدا كند، آيا اين فاصله در طول سال عميقتر ميشود؟
اينكه فاصله نرخ تورم دو نهاد آماري عميقتر ميشود يا خير، مشخص نيست. البته فاصله سه درصد نرخ تورم بانك مركزي و مركز آمار خيلي زياد است و عدد كمي براي تورم در يك كشور و در يك ماه نيست. با اين حال، اينكه دو نهاد دو رقم متفاوت از نرخ تورم ارائه ميدهند، نشان ميدهد كه روشهايشان در آمارگيري بسيار متفاوت است. اما ايجاد فاصله بيشتر نرخ تورم مركز آمار و بانك مركزي، بستگي دارد به اينكه مولفههاي اندازهگيري نرخ تورم در طول زمان چقدر تغيير ميكنند. اگر رفتار عوامل موثر در نرخ تورم در طول زمان تغيير كند، نرخ تورم نيز بالا و پايين ميشود. براي مثال، يكي از مولفهها هزينه مسكن است. ما بايد ببينيم وزن مسكن در بين كالاهاي ديگر چقدر است. معمولا يك چيزي حدود ۳۰ درصد مخارج خانوارها را مسكن براساس هزينه – درآمد خانوار تشكيل ميدهد. بنابراين وزن مسكن ولو اينكه تورم مسكن را يكسان بگيرند، ملاحظه ميكنيد كه در تورم كلي متفاوت تعيين ميشود. همه اينها بستگي دارد به وزن عوامل مسكن، غذا، پوشاك، آموزش و سلامت در مجموعه اندازهگيري تورم. ممكن است قيمت مسكن با افزايش بالايي روبهرو شود، اما قيمت موادغذايي كمتر افزايش يابد يا برعكس. ولي به هر صورت وقتي اين تفاوت وجود دارد، نشان ميدهد كه اين تفاوت نرخ تورم كماكان وجود خواهد داشت.
پشبيني شما از تورم سال ۹۲ چيست؟
به نظر من تورم سال ۹۲ به طور قطع از تورم سال ۹۱ بيشتر خواهد بود.
براساس چه استدلالهايي؟
من دو سناريو پيشبيني كرده بودم. يكي از آنها كه خوشبيانه است، اين است كه اگر يك دولت عاقل سر كار آيد و بعد منطقي عمل كند، آن زمان حداقل تورم ۵۰ درصد خواهد بود. اما در صورتي كه اين سياستهاي دولت كنوني ادامه پيدا كند، نرخ تورم تا ۱۰۰ درصد افزايش مييابد.
برو بابا پیش بینیت به درد عمت می خوره
کم کمش باید یک تورم 400% به وجود بیاد