پنجشنبه ۹ تير ۱۴۰۱ , 30 June 2022

 

تاریخ انتشار : دوشنبه ۲۶ مهر ۱۳۹۵ ساعت ۱۷:۱۸

انتقاد نسبت به افزایش مصرف سوخت بویژه بنزین در کشور طی سالهای اخیر، به یک امر عادی تبدیل شده؛ اما آنچه به موازات توجه به ضرورت تکمیل پالایشگاه ستاره خلیج فارس و تحقق خودکفایی در تولید بنزین و سایر فرآورده های نفتی کمتر مورد توجه قرار گرفته، ضرورت صرفه جویی در مصرف سوخت از طریق توسعه ناوگان حمل‌ونقل عمومی‌ بین شهری است.
به گزارش نکونیوز، توسعه خطوط اتوبوسرانی، مینی‌بوسرانی، تاکسیرانی و مترو در شهرهای بزرگ، عامل مهمی‌برای ترغیب شهروندان به کاهش استفاده از خودروهای شخصی و صرفه جویی در مصرف سوخت است و این موضوعی است که بارها در رسانه‌ها از زبان صاحبنظران و کارشناسان مطرح و بر قلم نویسندگان جاری شده است. اما در این میان، کمتر تاثیرات توسعه حمل ونقل برون شهری در کاهش مصرف سوخت، صرفا در توسعه ناوگان حمل‌ونقل درون شهری خلاصه می‌شود و تسهیل شرایط حمل‌ونقل برون شهری، تاثیری در این صرفه‌جویی ندارد. در حالی که واقعیت آن است که از طریق توسعه حمل‌ونقل برون شهری و تسهیل آن، می‌توان موجبات صرفه جویی در مصرف سوخت را فراهم کرد. برای آشکار شدن این موضوع، می‌توان خاطره تعطیلات نوروزی، تابستانی و نیز تعطیلات مقطعی سه- چهار روزه را به یاد آورد که موجب افزایش مسافرت‌های برون شهری مردم و به تبع آن افزایش بار ترافیکی محورهای مواصلاتی کشور شد و با ایجاد ازدحام سنگین در جاده‌ها، ساعت‌ها از وقت مردم را تلف کرد. طبیعتا تلف شدن وقت مردم در افزایش مصرف سوخت تاثیر بسزایی دارد. خودرویی که می‌تواند در یک مسافرت برون شهری، ۵ ساعته به مقصد برسد، به دلیل گرفتار شدن در ترافیک ۱۰ ساعت طول می‌کشد تا مسیر را طی کند و این معنای دو برابر شدن مصرف سوخت است. حال، پرسش اینجاست که عامل اصلی ایجاد این ترافیک چیست؟ برای پاسخ به این پرسش، به دو عامل اصلی برخورد می‌کنیم. نخستین عامل، کمبود ظرفیت ناوگان حمل ونقل عمومی‌برون شهری و دومین عامل، نامناسب بودن محورهای مواصلاتی برون شهری و غیراستاندارد بودن اغلب آنهاست. این دو عامل موجب شده، جاده ‌ها و محورهای مواصلاتی فعلی کشور، ظرفیت تعداد خودروهای در حال تردد را نداشته باشد. پس برای حل این مشکل نه تنها باید ناوگان حمل ونقل عمومی‌برون شهری را توسعه داد، بلکه برای اصلاح وضعیت جاده‌ها و خطوط مواصلاتی کشور نیز چاره‌ای اندیشید. در مورد توسعه ناوگان حمل‌ونقل عمومی‌برون شهری، این مساله باید در حوزه‌های مختلف مورد توجه قرار گیرد. اگر ناوگان حمل ونقل برون شهری شامل اتوبوسرانی، خطوط ریلی و خطوط هوایی و حتی ناوگان حمل ونقل دریایی توسعه یافته و به طور مناسب تجهیز شود، طبیعتا تمایل عموم مردم به استفاده از ناوگان حمل ونقل عمومی‌افزایش یافته و استفاده از خودروهای شخصی برای مسافرت‌های برون شهری کاهش می‌یابد. در حوزه اتوبوسرانی، امکاناتی که در اختیار مردم در مسافرت‌های برون شهری قرار می‌گیرد، چندان مطلوب نیست و تعداد شرکت‌های اتوبوسرانی بین شهری که امکانات مطلوب در اختیار مسافران قرار می‌دهند، به تعداد انگشتان یک دست هم نمی‌رسد. در حوزه حمل‌ونقل ریلی، عدم توسعه خطوط راه آهن به حد مطلوب، موجب شده بسیاری از نقاط کشور، بهره‌ای از حمل‌ونقل ریلی نداشته باشند. به عنوان مثال بیش‌از نیمی‌از حاشیه‌جنوبی دریای خزر، بخش اعظم حاشیه شمالی خلیج فارس و دریای عمان و تمامی‌بخش‌های غربی کشور از خطوط راه آهن برخوردار نیستند و حدود یک سوم از مراکز استان‌های کشور، به خطوط حمل ونقل ریلی متصل نیستند. ضمن این که با وجود آن که طی سال‌های اخیر شاهد افزایش کیفیت حمل‌ونقل ریلی در کشور بوده ایم، همچنان در اغلب خطوط، قطارها از کیفیت مناسبی برخوردار نیست. وضعیت حمل‌ونقل هوایی هم که اظهر من الشمس است. به دلیل عدم امکان خرید هواپیماهای جدید طی یک دهه اخیر به دلیل تحریمها، امکان افزایش تعداد ناوگان هوایی کشور به راحتی فراهم نیست و به همین دلیل، با وجود افزایش تقاضا برای سفر با هواپیما، ظرفیت خطوط به میزان مورد نیاز افزایش نیافته و به همین دلیل شاهد افزایش تاخیر در پروازها به دلیل بار زیاد ناوگان برای پاسخ به تقاضاهای موجود، مشکل بودن رزرو بلیط به دلیل کمبودهای ناوگان و حتی افزایش تعداد صندلی‌های هواپیماها در خطوط داخلی به منظور افزایش ظرفیت ناوگان که موجب کاهش آسایش مسافران می‌شود، هستیم. تمامی‌مسایل فوق نشاندهنده معضلات ناوگان حمل ونقل عمومی ‌برون‌شهری است که تمایل مردم را برای استفاده از این ناوگان کاهش داده و آنها را به سمت استفاده از خودروهای شخصی سوق داده است. در شرایط پیک سفر، مانند تعطیلات نوروزی یا تعطیلات مقطعی در طول سال، این مشکلات افزایش می‌یابد و به دلیل کمبود ظرفیت ناوگان برون شهری، مردم چاره ای جز استفاده از خودروی شخصی نخواهند داشت. در این میان، کمبود ظرفیت جاده‌ها، مزید بر علت می‌شود. چرا که جاده‌های موجود، گنجایش پذیرش حجم بالای خودروها را ندارد و به همین دلیل ترافیک در جاده‌ها افزایش می‌یابد.
در مجموع مشکلات موجود در دو بخش ناوگان حمل ونقل بین شهری و جاده‌ها و خطوط مواصلاتی بین شهرها، به طور دو جانبه موجبات افزایش ترافیک و افزایش مصرف سوخت را فراهم می‌سازد.به عبارت دیگر، کمبود ظرفیت ناوگان حمل ونقل برون شهری، موجب شده مردم ناگزیر به استفاده از خودروهای شخصی باشند و بدین ترتیب افزایش استفاده از خودروی شخصی در مسافرت‌های برون شهری، افزایش مصرف سوخت را در پی دارد. از طرف دیگر، افزایش استفاده از خودروهای شخصی، به دلیل کمبود ظرفیت جاده‌ها موجب افزایش ترافیک ترافیک می‌شود که پیامد آن، باز هم افزایش مصرف سوخت است. در چنین شرایطی، نه تنها ضرورت توسعه و تجهیز ناوگان حمل و نقل عمومی‌برون شهری شامل اتوبوسرانی، راه آهن و هواپیماها بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شود، بلکه به نظر می‌رسد باید برای احداث راه‌های جدید شامل آزادراه‌ها، بزرگراه‌ها و سایر خطوط مواصلاتی بین شهری و توسعه و تجهیز شبکه فعلی راه‌های کشور با هدف اصلاح نقاط و معابر حادثه خیز به منظور کاهش ترافیک و به تبع آن کاهش مصرف سوخت برنامه ریزی دقیقی انجام داد. این امر صرفا در مورد حمل‌ونقل مسافر صدق نمی‌کند. بلکه توسعه راه‌های مواصلاتی کشور می‌تواند در حمل ونقل بار و کالا هم موجبات صرفه جویی در مصرف سوخت را از طریق نزدیک تر کردن مسیرها فراهم کند و علاوه بر آن، با توسعه و افزایش ظرفیت حمل نقل ریلی کشور برای حمل و بار و کالا، می‌توان میزان تردد خودروهای سنگین در جاده‌ها را کاهش داد که موجب صرفه‌جویی در مصرف سوخت می‌شود. چرا که نقل و انتقال بار و کالا از طریق حمل ونقل ریلی، با مصرف سوخت به مراتب کمتری نسبت به نقل و انتقال بار و کالا از طریق جاده امکانپذیر است.
به هر حال به نظر می‌رسد در کنار توجه به ضرورت افزایش تولید بنزین و سایر فرآورده های نفتی، لازم است به موضوع صرفه جویی در مصرف سوخت با روشهای زیربنایی و اساسی هم توجه شود که در این میان توسعه ناوگان حمل ونقل عمومی برون شهری و بهبود راههای مواصلاتی، در کنار توسعه ناوگان ‌درون شهری، در کاهش مصرف سوخت تاثیر مهمی دارد.

نام :
نام خانوادگی:
آدرس ايميل :

نام کاربری :
کلمه عبور:

کلیه مطالب این سایت متعلق به پایگاه تحلیلی خبری نفت ، انرژی و اقتصاد بوده و استفاده از مطالب آن با ذکر منبع بلامانع است.