شنبه ۲۱ تير ۱۳۹۹ , 11 July 2020

 

تاریخ انتشار : جمعه ۱۶ بهمن ۱۳۹۴ ساعت ۱۴:۵۶

بازار جهانی نفت طی دهه‌های اخیر، فراز و نشیب زیاد داشته و قیمت‌ها به شدت بالا و پایین شده‌اند. موج حرکتی قیمت‌ها گاهی آن‌چنان فراز و فرودی را تجربه کرده که شاید دنیا و به ویژه بازار جهانی نفت، کمتر شاهد آن بوده است.
بسیاری از کارشناسان نفتی این روند را به این فراز تشبیه می‌کنند که نفت سوار بر "الاکلنگ طبیعت و سیاست" و دستخوش تحولات سیاسی و اقتصادی بازارهای جهانی شده، هرچند پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که ادامه روند نزولی بهای نفت به زودی به اتمام برسد.
دکتر فریدون برکشلی، رییس اسبق امور مجامع اوپک و مشاور کنونی مؤسسه مطالعات بین‌المللی انرژی از جمله کارشناسانی است که به رغم کسالت، همیشه با رویی خوش پذیرای خبرنگاران است. وی معتقد است در آستانه تحول اقتصادی پیش رو، ایران باید حداکثر استفاده را از این فرصت برده و خود را وارد معادلات جهانی کند. گپ و گفت کوتاه نکونیوز با کارشناسی که زندگی‌اش با نفت گره خورده را می‌خوانیم:
************************
آقای دکتر شما از جمله کسانی هستید که با نفت سالیان سال است زندگی کرده‌اید. چه توضیحی برای بهای بیش از حد بالای این طلای سیاه در چند سال گذشته و بیش از حد پایین آن در حال حاضر دارید؟
بهای ۱۴۷ دلاری نفت به ازای هر بشکه، قیمتی نبود که ربطی به فاکتورهای بازار داشته باشد و در واقع، قیمت‌های ۵ سال اخیر، قیمت‌های Saturated (اشباع‌شده) بودند. قیمت‌هایی که فی‌الواقع هیچ هماهنگی با بازار نداشته و سیاست را با خود عجین کرده بودند. بلافاصله پس از آن دوره قیمتی، رسیدن به کف قیمت و ۳۰ دلار هر بشکه و حتی پایین‌تر، بازار را حسابی گیج کرده است. این رفتار، رفتار خیلی معمولی نیست.
ممکن است توضیح بیشتری در این زمینه بدهید؟
ببینید من معتقدم که این قیمت‌ها، قیمت‌هایی بود که تعیین می‌شد و کشورها در توافق با هم و بدون در نظر گرفتن فاکتورهای اصلی بازار و موارد دیگر، آن را قیمت بازار اعلام می‌کردند. همه تنها به فکر تولید بیشتر و عرضه فراوان‌تر آن به بازار بودند و ...
پس نقش اوپک به عنوان سازمانی بین‌المللی در این میان چه بود؟
همیشه زمانی که قیمت‌ها بالا یا در حد نُرم و متعادلی است، کسی به اوپک نه ایرادی می‌گیرد و نه کسی از آن تشکر می‌کند. ولی تا قیمت‌ها کاهش می‌یابد، همه می‌گویند دیگر این سازمان به درد نمی‌خورد! یا بالاتر از آن، آیا اصلاً بودن ایران در این سازمان لزومی دارد یا خیر؟! این امر از آن روست که این افراد یا کارشناسان، درک درستی از بازار نفت ندارند.
اوپک همیشه یکی از بازیگران بزرگ نفتی بوده، هست و خواهد ماند. مصرف‌کنندگان، تولیدکنندگان غیراوپکی مثل روسیه و نروژ، نفت شیل و .... همه و همه بازیگران بزرگ نفتی هستند. هرکدام به سهم خود در این بازار نقش ایفا می‌کنند. شیل اویل خود الآن به عنوان یک بازیگر مهم در بازار نفت، نقش‌آفرینی می‌کند. بر اساس آمار و اطلاعات موجود، شیل اویل به اندازه امارات و کویت (دو عضو اوپک) نفت روانه بازار می‌کند! بنابراین باید نقش‌ها را از هم جدا و هرکدام را بر اساس میزان نقش‌آفرینی‌اش بررسی کرد.
به نظر شما تنش ایران و عربستان چقدر بر تصمیمات اوپک تاثیرگذار است؟
تا حدی چنین است. ببینید این که ایران و عربستان همیشه درگیر رقابت‌هاى نفتى، سیاسى و ژئوپلیتیکى طولانى بوده‌اند که کاملاً مشخص است. بحث اصلی این است که ایران امروز در موقعیت ممتاز ژئواستراتژیک قرار گرفته و باید از این موقعیت خود، به خوبی استفاده کند.
عربستان با حضور پرقدرت ایران در تعاملات جهانی، به تدریج موقعیت منطقه‌اى خود را از دست می‌دهد و این مساله اصلاً برای کشوری که خود را به شدت درگیر مسایل منطقه‌ای کرده، خوشایند نیست.
واقعیت این است که ایران با آمریکا رابطه برقرار کرده و در حال حاضر، در میان ۳ ابرقدرت بزرگ روسیه، چین و آمریکا قرار دارد. این اخبار مسلماً برای عربستان خوشایند نیست؛ هرچند ایران را وارد فاز جدیدی کرده که شاید تاکنون به لحاظ ژئوپلیتیکی در آن قرار نداشته است. البته با مشکلاتى هم روبروست که شاید مهم‌ترین آن بحران مدیریتی است، مدیران دوران تحریم خدمات ارزشمندى ارایه کردند ولى تخصص بالا در دورزدن تحریم، در فرآیند شفافیت‌سازی کارساز نخواهد بود.
گفت و گو: سهیلا زمانی

نام :
نام خانوادگی:
آدرس ايميل :

نام کاربری :
کلمه عبور:

کلیه مطالب این سایت متعلق به پایگاه تحلیلی خبری نفت ، انرژی و اقتصاد بوده و استفاده از مطالب آن با ذکر منبع بلامانع است.